HARİKA ÇOCUK-ROY JACOBSEN/BCP NİSAN AYI

Kitap Künyesi

Adı: Harika Çocuk

Orijinal Adı: Vidunderbarn

Yazarı: Roy Jacobsen

Çevirmen: Deniz Canefe

Yayınevi: Yapı Kredi  Yayınları

Sayfa: 247

Dokuz yaşındaki Finn ve annesi Gerd'in hayatı küçücük evlerindeki duvar kağıdını yenilemeleriyle başlayan çetrefilli bir değişim sürecine girer. Bir ayakkabıcıda çalışan Gerd evde başka bir tadilat yaptırarak bir kiracı almaya karar verir. Gazeteye verdikleri ilan onlara bir kiracıdan önce Finn'in üvey kız kardeşi Linda'dan haber getirir. Linda, Finn'in annesinden boşandıktan sonra başka bir kadınla evlenen ve ardından vefat eden babasının kızıdır. Kendi annesi Linda'ya bakamadığı için kızını Finn ve annesine bırakır. Öncesinde Kristian adlı kiracıları odasına yerleşmiştir bile. 

"Kalbinizi yakalayıp siz ölene kadar sımsıkı tutan, mezarda yatmış çürürken bile bırakmayan bir tutunmaydı bu."

Bir anda hayatlarının ortasına yerleşen bu iki insan anne ve oğlun arasından bağları da yeniden şekillendirecektir. Annesiyle arasına mesafeler girdiğini hisseden Finn bir yandan da özel bir çocuk izlenimi veren Linda'ya abilik yapmaya başlar. 

"Son altı ayda aşamalı olarak ya da küçük adımlarla gelen bütün bu yeni şeyler, bizi kesin bir vedalaşmaya götüren görünmez bir elin, ustaca yönlendirmelerle annemle aramı giderek açtığını kafama çakıyordu sanki." 

1960'ların Norveç'inde sıradan sayılabilecek yaşamları olan anne oğlun, adım adım değişen hayatlarının hikayesini Finn'in gözünden okuyarak bu hikayeye eşlik ediyoruz. 

"Burası gibi bir adadan ayrılmak ölüme yazgılı bir evden dışarı bir piyano taşımak gibi. Geri dönülmez bir şey. Çocukluğun ve bütün umutların sonu. "

Blogları Canlandırma Projemiz 4. ayını devirdi. Bu ayki temamız çocuk-aile-dostluk üzerine hazırlanan eserlerdi. Ben de adında Çocuk kelimesi geçen ve Norveç Edebiyatı'nın önemli isimlerinden Roy Jacobsen'in yazdığı Harika Çocuk'u okudum. Sevdiğim tarafları çok olsa da sevmediğim tarafları da vardı tabi. 

"Her şeyin tam zamanında ortaya çıktığı, izlemekten başka yapacak bir şeyin olmadığı bir filmdeki gibiydi."

 Genel olarak yazarın kalemini sevdim, ne çok sade ne çok süslü bir dil kullanmıştı. Ben ağır ağır okusam da kitabın akıcı olduğunu söyleyebilirim. Belki yakın zamanda değil ama ileride yazarın diğer kitaplarını da okuyabilirim. 

"...Ama mektuplar çok özel anlam taşır; orada yalnızca sözle anlatılmayacak kadar önemli şeyler yazar; mektuplar derleyip toplamak içindir; kanıt olurlar, yasa yerine geçerler, sonsuza dek kalırlar."

Gelelim kurguya burada beni rahatsız eden iki şey var. İlki okuduğumuz kitabın 9 yaşındaki bir çocuğun düşünceleri olamayacak kadar ağır detaylara sahip olması. Evet Finn gerçekten çok zeki bir çocuk, ortalamanın çok üstünde ama bazen bazı yetişkinlerin bile düşünemeyeceği şeyler düşünüyor. Diğer kısım ise bazı yerlerin aşırı üstü kapalı olması. Belki bir kaç önemli yeri kitabın sonunda anlıyoruz ama olaylara Finn'in gözünden baktığımız için onun anlamlandırmağı şeyleri bizim anlamamız bir hayli zor oluyor. 

"Tatilde olmak böyle bir şey. Başka bir yerde, Traver Sokağı'nda güçlü iki dağ gibi duran, içlerinde anneler, oğullar, ihanet ve dostluk barındıran evlerden başka bir yerde yaşıyor olsaydın, başka insanlarla çevrili olsaydın başka biri olabileceğini görür gibi olmak." 

Bunlar dışında aslında sıradan bir hikayesi olan kitabın, yazarın kalemini başarılı kullanmasıyla kalıbının ötesinde bir hikayeye dönüştüğünü söyleyebilirim. Çünkü özellikle kendimi Finn'in yerine koyarak düşünmeye başladığım ve onun için üzüldüğüm bu hikayede sıra sıra herkesin yerine düşünüp, bütün aile adına üzülmeye geçiş yaptım. Önce Finn için üzüldüm çünkü annesinin kendine katlamadığını düşünüyordu. Anneye kızdım  çünkü Linda'yı zafer kazanmak için ya da el alem ne der diye kabul edip, oğlunu ikinci plana atmıştı. Sonra Linda için üzüldüm babası vefat etmiş, annesi bağımlı olmuş ve kendini bir anda hiç tanımadığımı insanların yanında bulmuştu. Sonra annenin bazı durumları ortaya çıktı, bir kaç cümleydi ama çok şey anlatıyordu. Özellikle Linda'nın ilaçları konusunda ve muhtemelen oğluna şiddet uygulayan kiracı konusunda yanlış davransa da onun için de üzüldüm. En önemlisi yazarın özel eğitim alan Linda karşısında Finn'in yaşadıklarını anlatmasından gerçekçilikti. Bazı şeylerin pek değişmediğini görmek gerçekten çok üzücü. 

Son söz Harika Çocuk herkesin seveceği bir kitap olmayabilir ama özellikle arka arkaya okunan gerilim ya da romantik kitapların arasında sizlere nefes aldıracak bir kitap olabilir.